10 rzeczy, które mnie wkurzają w Gdańsku

Poprzedni wpis: 10 rzeczy, które podobają mi się w Gdańsku, został przeczytany przez kilka tysięcy osób, a dziś obiecana lista rzeczy denerwujących. Są wśród nich sprawy dość błahe, które wzbudzają jedynie drobny niesmak, jak również te bardziej poważne. Większość punktów dotyczy estetyki miasta, zaniedbań i bezmyślności, które skutecznie niweczą i tak już ogromny potencjał turystyczny Gdańska. Nie jest moją intencją narzekanie jak źle wygląda miasto, a jedynie zwrócenie uwagi na to, co można by poprawić, z czego zrezygnować, a nad czym się zastanowić. I jednocześnie zdaję sobie sprawę, że spora część tych spraw jest już nie do odkręcenia.

Zobacz również:

1. Nowoczesne budownictwo

Nowoczesne kwadratowe budownictwo to chyba największa zmora współczesnego Gdańska. Niestety będzie coraz gorzej. Od kilkunastu lat puste miejsca po zburzonych w czasie wojny budynkach w centrum Gdańska są zabudowywane paskudnymi konstrukcjami ze szkła, betonu i cegły, które w sposób wyjątkowo nieudolny próbują wpisać się w zabytkowy charakter miasta. Lista paskudnych obiektów jest już całkiem spora, a przodują tu gmachy wielkich instytucji: Ośrodka Kultury Morskiej należącego do Centralnego Muzeum Morskiego oraz Polskiej Filharmonii Bałtyckiej im. Fryderyka Chopina na Ołowiance. Zaraz za nimi plasują się kamienice na ul. Szerokiej (szczególnie brzydkie), biurowiec-apartamentowiec Amber Tower, i trochę mniej rażące mieszkania Waterlane na styku Szafarni i Długich Ogrodów. W południowej części Wyspy Spichrzów rozrasta się osiedle Aura, które niestety prawdopodobnie wyznaczy kierunek dla dalszego rozwoju Wyspy, co już widać przy ul. Stągiewnej, gdzie kończy się budowa nowej szpetnej chałupy – hotelu Puro. W kolejce czeka też ul. Świętego Ducha, gdzie niedawno wycięto część drzew, właśnie w celu ponownej zabudowy. Spieszmy się kochać piękny Gdańsk, tak szybko odchodzi!

2. Szpetne reklamy

Ostatnio w modzie jest przykrywanie rusztowań rozstawionych na czas remontu lub renowacji płachtami z nadrukowanym wizerunkiem fasady zakrytego budynku. Tak robi cała cywilizowana Europa. Niestety w Gdańsku jeszcze na to nie wpadli. Za to wpadło do kasy miejskiej parę groszy za ogromną reklamę banku rozwieszoną na remontowanej kamienicy przy ul. Długiej. Wątpliwej urody reklama z wizerunkiem wielkiej gęby metroseksualnego kolesia jest modelowym przykładem bezmyślności i krótkowzroczności. Co prawda remont się skończy, a po reklamie zostanie jedynie złe wspomnienie, ale niesmak widoczny na twarzach przechodzących tędy turystów – rzecz nie do naprawienia.

Inne miejsce, które regularnie jest oszpecane to spichlerz Deo Gloria. Jego ogromna pusta ściana aż prosi się o przykrycie reklamą, najlepiej browaru lub firmy opylającej nieruchomości. To miejsce dziennie oglądają setki, a w wolne pogodne dni nawet tysiące ludzi. Nie można tej okazji przepuścić. Regularnie oszpeconych reklamami obiektów jest w Gdańsku jeszcze kilka: budynek przy Wałach Jagiellońskich, Zieleniak itd.

Podobnej urody atrakcje to liczne ogródki piwne, parasole i miejsca gdzie na świeżym powietrzu można napoić się i najeść. Całe szczęście, że zniknęły już namioty przypominające cygańskie osiedle, przy Kleopatrze na Długim Targu, za to regularnie jeszcze straszą rozpadające się, osrane przez ptactwo parasole. Liczę, że kiedyś doczekam dnia, kiedy znikną wszystkie wstrętne reklamy, a ogródki piwne będą trzymały estetyczny poziom.

3. Płoty, płotki, ogrodzenia

Ilość płotów w ostatnim roku w centrum miasta mogła przyprawić o zawrót głowy. Przecinając w poprzek Główne Miasto, spotykałem w czasie 10 minut od 3 do 6 płotów. Wystarczy zejść z głównych ulic, by po kilku krokach wkroczyć w świat ruin, dziur w ziemi i wszędobylskich płotów. Mało jest w Śródmieściu miejsc, gdzie nie zobaczymy tych „atrakcji”.

4. Ruiny

Gdańsk to miasto ruin. Spotkać je można wszędzie. Większość stoi jeszcze od czasów zakończenia II wojny światowej, kiedy Gdańsk zniszczyła Armia Czerwona. Nie ma sensu prowadzić inwentaryzacji wszystkich rozwalonych obiektów, bo nie starczyłoby miejsca pod tym wpisem. Pozostaje tylko mieć nadzieję, że te, które nie mają szans na ratunek zostaną rozebrane, a pozostałe doczekają lepszych czasów i ożyją pod skrzydłami nowych właścicieli z grubymi portfelami i głowami pełnymi pomysłów.

Na osobną refleksję zasługuje temat ruin na Wyspie Spichrzów. Choć pojawiło się nowe nabrzeże, które na dobrą sprawę odmieniło oblicze tego miejsca, które wreszcie przestało straszyć jak jeszcze kilka lat temu, wyspa wciąż jest w większości zrujnowana i niezagospodarowana. Część północna – najbardziej wyeksponowana i jednocześnie najbardziej zaniedbana, która stoi obecnie wciąż prawie pusta, nadal jest zagrożona powstaniem nowoczesnych kamienic z betonu i szkła (podobnych do tych na osiedlu Aura), które niby mają nawiązywać do starej zabudowy. Tak przynajmniej przewiduje zwycięski projekt na zagospodarowanie tej części miasta, który ma zostać w przyszłości zrealizowany.

5. Bałagan na Starym Przedmieściu

Bezpośrednio sąsiadujące z Głównym Miastem Stare Przedmieście przedstawia dziś obraz nędzy i rozpaczy. Dawniej w tym miejscu mieścił się dworzec kolejowy Gdańsk Kłodno, a dziś, kiedy nie stają już tu żadne pociągi, jest to miejsce wielkiego nieładu, dezorganizacji i chaosu.

6. Szyld kibla przy Zielonym Moście

Z potrzebami matki natury nie ma sensu walczyć, bo dotyczą wszystkich. A sam jako przewodnik dobrze wiem jak ważna jest rola toalet publicznych podczas zwiedzania miasta. Mam jednak wrażenie, że niektórzy reklamują swoje wychodki zbyt nachalnie, szczególnie w tak atrakcyjnym miejscu jak Zielony Most. Miejsce, które jest wizytówką Gdańska, obowiązkowo odwiedzane i fotografowane absolutnie przez każdego turystę zostało oszpecone ogromną (jak na tego typu istotną informację) tablicą informującą o obecności w tym miejscu publicznego kibla. To jedna z tych małych rzeczy, która mnie strasznie wkurza w miastach, bo można by zaprojektować to w inny sposób. Dodam nawet nieśmiało, że wcale nie trzeba pisać półmetrowymi literami „WC”, by zainteresowany trafił do wygódki. Uwierzcie, że osoba, która naprawę jest w potrzebie skutecznie poradzi sobie z oznakowaniem zastepczym, np. czytelnymi dla każdego piktogramami. Można by nawet wykuć takie w kamieniu i pomalować. Świetnie nawiązałyby do dawnych tablic z nazwami ulic, których w Gdańsku wciąż jest sporo. Ale komu by się chciało poświęcać tyle uwagi sraczom?

7. Nieoświetlone fasady Dworca Głównego i Domu Angielskiego

Gdańsk nocą robi okazałe wrażenie. Kluczowe obiekty są przyzwoicie oświetlone, a nocne zdjęcia należą do najchętniej oglądanych, bo Gdańsk wychodzi na nich rzeczywiście świetnie. Jednak nawet średnio uważny obserwator zwróci uwagę, że dwa okazałe budynki w centrum wciąż nie doczekały się jeszcze oświetlenia. Czarne, upiorne fasady to bryły Domu Angielskiego na ul. Chlebnickiej, która sąsiaduje z Długim Targiem, oraz budynek Głównego Dworca kolejowego. Obydwa gmachy to architektoniczne perełki. Dom Angielski jako największa kamienica mieszczańska w mieście jest z racji 8 kondygnacji i sygnaturki wieńczącej wielospadowy dach najbardziej wyeksponowanym punktem panoramy miasta zaraz po wieżach kościołów i ratusza. A gdański dworzec to prawdopodobnie najładniejszy obiekt, którym zarządza PKP w tym kraju. Warto coś z tym zrobić – we wspólnym interesie.

8. Ławy Mięsne

Nie mają ostatnio szczęścia Ławy Mięsne w temacie zagospodarowania terenu. W czasach średniowiecznych wyznaczano w Gdańsku miejsca handlowe dla przedstawicieli licznych cechów rzemiosła spożywczego. Kramy dla rzeźników postawiono na Głównym Mieście tuż obok miejsca gdzie dziś wznosi się Kaplica Królewska. Stopniowo niszczejące od XIX w. zostały ostatecznie rozebrane w 1945 r. lub wcześniej.

W ostatnich latach w miejscu dawnych Ław była wielka dziura, określona przez lokalne media pięknym i trafnym mianem Dziury Wstydu. Z początkiem maja 2014 r. dziurę po wielu latach wreszcie zasypano i pojawiły się liczne projekty zagospodarowania tego zakątka, a wszystkie koncepcje skupiają się wokół pomysłu utworzenia tutaj skweru. Obecnie, mimo szumnych zapowiedzi, nadal niewiele się w tej sprawie dzieje, za to powstał skwer prowizoryczny. Kiedy tamtędy przechodzę i patrzę co wykonano, to chyba jednak wolałbym, żeby ten teren pozostał pusty, póki nie pojawi się konkretny pomysł.

9. Wieżowce

Gdańsk to stare miasto o niskiej zabudowie. Jak w każdym mieście o średniowiecznej lokacji wśród wyróżniających się wysokością budynków były jedynie kościoły, pałace i okazałe kamienice mieszczańskie. Są to obiekty, które świadczą o atrakcyjności i bogactwie miasta. W XX w. ta wielowiekowa tradycja została zaburzona przez postawienie na terenie Starego Miasta (nie mylić z Głównym Miastem) 3 ohydnych wieżowców: wiecznie brudnego Zieleniaka, Hotelu Mercure „Hewelius” i biurowca Proru. Widoczne zewsząd budynki uroku miastu nie dodają, a wystarczyło wydzielić osobną dzielnicę (wzór: La Defense w Paryżu; na zdjęciu niżej) na tego rodzaju architekturę, by nie straszyła w centrum.

Niestety kierunek rozwoju miasta jest inny. Obecnie naprzeciw bram Stoczni Gdańskiej powstaje kolejny biurowiec – Tryton, szczęśliwie nie aż tak wysoki, za to cały ze szkła.

10. Nic innego nie przychodzi mi do głowy.

To chyba dobrze?